Chutney to bardzo popularne w kuchni indyjskiej danie. Jest to rodzaj słodko- kwaśno-pikantnego sosu. Może być przyrządzany z takich składników jak: świeżo tarty orzech kokosowy (bardzo popularny w południowych Indiach sos podawany jest do Dosy- placków z maki ryżowo- fasolowej), świeża kolendra lub mięta (my bardziej nazwalibyśmy te chutneye pesto), cebuli i czosnku, pomidorów lub owoców.
Owocowe chutney-e, nam kojarzące się z pikantnymi dżemami, są bardziej popularne na północy Indii. Najpopularniejszy z nich to ten z owoców mango (szeroko dostępnych w Indiach tak jak u nas jabłka). Wykorzystuje się do niego zarówno zielone, twarde jak i w pełni dojrzałe i miękkie owoce. Mnie jednak zawsze szkoda (tak trudnego do dostania w Polsce) mango na chutney. Jak już uda mi się zdobyć np. takie Alphonso Mango (podobno najpyszniejsze na świecie- z czym zgadzam się w pełni) to nie w głowie mi gotowanie go i zabijanie jego smaku dużą ilością pikantnych przypraw. Jeśli nie zjem samego na surowo, wolę użyć go do lassi lub kulfi (indyjskich lodów). W ogóle nie przepadam za chutney-ami. Z jednym wyjątkiem- chutney-em śliwkowy.
Ten lekko pikantny, soczysty i słodki sos śliwkowy gotuję tylko raz do roku- podczas indyjskiego święta Radha-astami. Radha-astami ma ruchomą datę, jak wszystkie hinduistyczne święta określane wg. kalendarza księżycowego. Przypada w 8 dzień po pełni księżyca indyjskiego miesiąca Bhadrapada. A więc najczęściej w naszym wrześniu, w samym środku sezonu śliwkowego. Nic dziwnego, że tego dnia we wszystkich zachodnich krysznaickich świątyniach podczas uczty tradycyjnie gotuje się i podaje słynny śliwkowy chutney- nazywany Radha-Red.
Radha-astami to święto celebrujące dzień narodzin Radhy -ukochanej Kryszny. Radha w tradycji wisznuickiej uznawana jest za ideał dwóch uczuć :oddania i miłości- zarówno tych materialnych jak i tych ważniejszych skierowanych do Boga. Jej postać przez wieki była inspiracją dla licznych indyjskich pieśniarzy, poetów, dramatopisarzy czy malarzy. Szczególnie tych skupiony w okolicach Vrindavany, Mathury czy Jaypur i Udaipur gdzie kult Radhy w licznych świątyniach przetrwał do dziś. Co ciekawe ma się tak dobrze, że zwrot „Jay Radhe!” („Niech będzie pochwalona Radha!”) z powodzeniem zastępuję tu „dzień dobry” czy telefoniczne „hallo” a imię Radha, Radharani, Radhika nadawane jest co piątej dziewczynce rodzącej się w okolicy.
Jednym ze współczesnych najsłynniejszych indyjskich malarzy portretujących Radhę jest ( a raczej był bo zmarł niedawno) pochodzący z Udaipur B.G.Sharma. Uwielbiam jego styl oparty na klasyce rajastańskiej miniatury (tak naprawdę dzięki Sharmie styl ten w Indiach odkryto od nowa i powoli wraca on do głównego trendu indyjskiego malarstwa). Prace Sharmy udowadniają, że sakralne malarstwo indyjskie nie musi być kiczowate i zupełnie mijać się z estetyka zachodniego odbiorcy. Geniusz Sharmy pozwolił zachodniemu światu od nowa odkryć artyzm indyjskiej sztuki klasycznej. Pierwsze zdjęcie po lewej w tym poście to okładka albumu malarstwa Sharmy , którego szczęśliwą posiadaczką jestem. Nosi on tytuł „The Form of Beauty” i pełen jest wspaniałych arcydzieł rajastańskiej miniatury. Jak choćby tej, przedstawiającej Radhę i Krysznę potajemnie spotykających się w lesie Vrindavany podczas pory deszczowej. Ile tu detali, ornamentów, precyzji- szczególnie jeśli wiemy, ze oryginalny obraz jest bardzo niewielkich rozmiarów i wykonany przy użyciu tylko naturalnych farb. Ale ile też tu uczuć (Jak oni na siebie patrzą!!!) ile znajomości złożonej tradycji, religii i mitologii indyjskiej. Od razu widać, że autor pochodzi z szacownego rodu malarzy od pokoleń mieszkającego i tworzącego na potrzeby słynnej świątyni Shrinathji Krsna niedaleko Udaipur. 
No dobrze ale wróćmy może do Radhy i jej chutney-u śliwkowego. We wszystkich poematach i pismach świętych Radha przedstawiana jest jako najlepsza z kucharek, potrafiąca zamienić wszystko co gotuje w ambrozję. Wiele pobożnych hindusek swoje obowiązki w kuchni zaczyna od modlitwy do Radhy prosząc, aby wszystko co przyrządzą smakowało tym dla których z miłością gotują . Mnie też często zdarza się prosić Radharani o błogosławieństwa, zwłaszcza wtedy kiedy gotuję dla kogoś szczególnego. Dlatego obraz Radhy i Kryszny (zresztą reprodukcja dzieła Sharmy) stoi w mojej kuchni.
W tym roku Radha-astami obchodziliśmy 2 września. Tradycyjna świąteczna uczta zawierała oczywiście chutney śliwkowy. Wyszedł tak pyszny (dosłownie jak ambrozja!), że nie mogłam sobie podarować, złamałam swoją tradycję i zrobiłam go we wrześniu jeszcze parę razy. Z ostatnią partią postanowiłam poeksperymentować i użyć jej jako sosu do nowatorskiej wersji pizzy…śliwkowej. Wow! To dopiero było pyszne. Po szczegóły zapraszam jednak do następnego postu. Dziś przepis na moją wersję Chutney-u RadhaRed a za tydzień pizza śliwkowa z jego wykorzystaniem. 
|
CZATNEJ ŚLIWKOWY 2 szkl. pokrojonych na 8 części śliwek 1. Na ciężkiej patelni rozgrzej klarowane masło, kiedy będzie mocno gorące wrzuć imbir i smaż do czasu aż kawałki na brzegach lekko się zbrązowią. Dodaj chili i zamieszaj parę razy.
Chutney (bardzo popularny w kuchni indyjskiej) podawany jest jako rodzaj sosu do bardzo wielu potraw. Żeby nie wymieniać ich wszystkich, najlepiej powiedzieć, że chutney-u możesz używać wszędzie tam gdzie do tej pory używałeś ketchupu. Spróbuj- będzie ciekawie!
Osobiście lubię chutney z dużymi kawałkami owoców i nie za słodki. Lubię kiedy jest pikantny ale nie za bardzo (dlatego często zupełnie pomijam chilli). Ty możesz jednak lubić inną konsystencję- wtedy pogotuj dłużej owoce- lub smak- wtedy dodaj mniej lub więcej cukru czy soku z cytryny.
|
Green Morning- fotografia kulinarna i przepisy kuchni wege.
Magia!! 🙂
Smaczna magia! 🙂
Ale ślicznie u ciebie Kingo
Kingo, a te śliwki to różne gatunki czy tylko różnie krojone?
Ala -śliwki najlepiej takie same tylko różnie krojone bo wtedy mamy większe kawałki, które się nie rozgotowały w sosie z mniejszych które pięknie się rozpuściły na mus.
Ja ostatnio zainteresowałam się tematem 'co to w ogóle jest chutney?’ teraz przydało by się przejść do części empirycznej ;jak on smakuje?’ 😉
Jak pisałam nie przepadam za chutneyami ale ten śliwkowy lubię bardzo. Spróbuj koniecznie.
Mniam, taki śliwkowy bardzo by mi smakował! Pozdrawiam
Kamila to trzeba zrobić, póki jeszcze śliwki są. 🙂
No proszę, ale zainspirowałaś mnie tym wpisem i zdjęciami, na pewno zabiorę się do przetworów sliwkowych, u nas na Podkarpaciu wysyp śliwkowy , grzybowy, jabłkowy, masa owoców i grzybow, aż grzechem by było nic nie zrobić na zimę. Pozdrawiam serdecznie.
Oj Tak u nas też klęska śliwkowego urodzaju. Na drzewie było więcej owoców niż liści aż łamały się gałęzie.
Ależ ten czatnej wspaniale wygląda. A jak długo można go przechowywać? Czy można go pasteryzować?
Erkatka, nie ma doświadczenia z pasteryzacją tego akurat chatneyu, bo jak pisałam robię go tylko raz do roku i znika cały, tego samego dnia. Ale wydaje mi się, że spokojnie można go zapasteryzować jak każdy inny dżem czy powidła. Ja był chyba wtedy użyła oleju nie masła a jeśli masła to na pewno klarowanego.
Bez pasteryzacji spokojnie powinien się przechowywać przez tydzień lub dwa w lodówce.
Mam zamiar zrobić ale więcej, żeby było na zimę. Czy chutnej śliwkowy można zapasteryzować w słoikach?
Ago, przepraszam Cię bardzo, właśnie dziś zobaczyłam że WordPress jakimś dziwnym sposobem umieścił moją odpowiedź na twoje pytanie pod innym wpisem a brzmiała ona tak:
Tak można pasteryzować chutney- ja bym wtedy tylko użyła oleju zamiast masła.
Dzięki za informację, ale w sumie nie czekałam na odpis tylko zapasteryzowałam w piekarniku, szkoda, że nawet większa ilość zniknęła już dano ze spiżarni. Był pyszny! 🙂
dziekuje za mnostwo inspiracji i przepyszne pomysly..
pozdro z Irlandi!
Haribol
Czy mizna zrobić z mrożonych sliwek? 🙂
Można.